۱۳۸۹ اسفند ۲۹, یکشنبه


بهار خنده زد و ارغوان شکفت


ترانه ی قسم با صدای انیس معین

چگونه زنده بگور شدم


بهروز سورن


هنوز بیاد دارند که چوبک های خشک نگهبانان بعلامت نجس بودن زندانیان دگر اندیش ابزار ارتباطی با زندانیان بود و چگونه ضربه های دیواری مرس تنها امکان ارتباطی میان همدردان همسایه در سلولهای کناری بشمار می آمد. نوشته همنشین بهار  گویای بخشی از حقایق هتل اموات است و بعنوان یک ساکن آن پیشنهاد میکنم که این متن را در آدرس زیر بخوانید. گفتگوهای زندان, خاوران مجازی و کانونهای دفاع از زندانیان سیاسی بهتر است که تلاشهای خود را نه تنها در زمینه ارتباطات و تعلقات خود بلکه از منظر تمامی ناهنجاری های زندانهای سیاسی در دهه شصت بررسی و انتشار دهند. با تشکر از همنشین بهار که این نکته را بدرستی طرح و تاکید داشته است.
.............................
گفتن از دوران اسارت اندیشه در زندانهای جمهوری اسلامی بس دشوار است. دشوار است زمانی که انسان دوباره خاطرات دهشتناک زندان و دخمه های مخوف جمهوری اسلامی را باز بینی و باز خوانی میکند.
دشوار است زمانی که همه لحظات تلخ و سنگین آن دوران وحشت زا را مجددا بیاد می آورد و بنوعی زنده میکند. مطلب همنشین بهار در مورد هتل اموات مرا نیز بر آن داشت که بار دیگر از این اصطبلی بگویم که به هزار فامیل شاهنشاهی تعلق داشت و پس از قیام مردمی بهمن ماه 1357 به محل نگهداری صدها دگر اندیش متعهد تبدیل شد.
 دگر اندیشانی که جز سرمایه های مردم کشورمان نبودند و روزگار را در آن ایام بمثابه گمنامانی در ناکجا آباد استبداد بسر می بردند. نا کجا آبادی که حتی وابستگان نظام نیز از وجود آن بی خبر بودند.
 دادستان اصفهان را هم چشم بسته به این محل می آوردند و حاکم شرع این شهر نیز از مکان آن بی خبر بود. سلولهای تف زده اش جز بوی عرق و ادرار زندانیان که ناچار به آن در بطری های نوشیدنی بودند نمیداد.  خواب در شب بیگانه بود و حرارت جانفزای آن شب و روز زندانیان را بی قرار و بیدار نگه میداشت.
 زندانیان اما مومن و پایبند به اندیشه خود دنیا را به ریشخند گرفته بودند و افق ازادی و رهائی از بندهای حاکمان را دیده بودند. برگ نو و دیگر تاریخ مبارزات مردمی کشورمان را می دیدند و لحظه های دردناک و هول انگیز را بجان خریده بودند. تاریخ را می شناختند و این تاریخ را در ماهها و سالها نمی پنداشتند. می دانستند که پرواز هست و اگر چه پرنده مردنی است . دیوار نوشته های این سلولها شاهدی از این مقاومت ها بودند..
 پرنده هائی  را کشتند, بزمین انداختند اما تمامی انها افق های ازادی و برابری را مشاهده کردند. پرنده هائی نیز همانند همنشین بهار جان بدر بردند تا خاطرات آن دوران نفرت انگیز را بازگوئی کنند. از یادها بگویند و این مکان هول انگیز را دوباره و چندباره ترسیم کنند. هنوز گریه و ناله دختر سه ساله ای  در گوشم می پیچد ( من گشنمه ) پس از حدود سه دهه که از حرارت سلول می سوخت و بی قراری میکرد.
مگر میتوان فراموش کرد که جنایات رژیم اسلامی چه ابعادی داشت. مگر قابل فراموشی است که هفت سین زندانیان از سنجاق و سوزن و سیم و ... تشکیل می شد. مگر میتوان فراموش کرد که صدها انسان دگر اندیش زنده بگورانی بودند که ( خدا )  هم انان را فراموش کرده بود؟ اصطبل کاشفی یک نام است ولی جنایاتی هولناک را یادآوری میکند که هرگز از تاریخچه حاکمیت ننگین جمهوری اسلامی زدوده نخواهد شد.
 زنان و مردانی که همپای زندانیان اوین و گوهر دشت ضمن حضور در صف مقاومت زندانیان سیاسی در گمنامی تمام زنده بگورانی بودند که یا جان دادند و یا جان کندند تا صدای اعتراض مردم کشورمان را رسا نگه دارند. تا مقاومت در برابر سرکوب گسترده و خاموش نظام را پایدار نگه دارند, تا اندیشه را در سکوت مرگبار جامعه بین المللی پاس دارند.
 زندانیان این مخفیگاه هنوز شکنجه ها و صدای تیربارانهای شبانه را بیاد دارند. بیاد دارند که چگونه جیر جیرکها بر تن تف زده و برهنه زندانیان جهش میکردند و چگونه دیوارهای سلول تنگ آنها بر بدن نهیف آنان آوار می شدند.
هنوز بیاد دارند که چوبک های خشک نگهبانان بعلامت نجس بودن زندانیان دگر اندیش ابزار ارتباطی با زندانیان بود و چگونه ضربه های دیواری مرس تنها امکان ارتباطی میان همدردان همسایه در سلولهای کناری بشمار می آمد.
نوشته همنشین بهار  گویای بخشی از حقایق هتل اموات است و بعنوان یک ساکن خاموش  آن پیشنهاد میکنم که این متن را در آدرس زیر بخوانید. گفتگوهای زندان, خاوران مجازی و کانونهای دفاع از زندانیان سیاسی در تبعید بهتر است که تلاشهای خود را نه تنها در زمینه ارتباطات و تمایلات خود در محدوده رفقای آشنا!! بلکه از منظر تمامی ناهنجاری های زندانهای سیاسی در دهه شصت بررسی و انتشار دهند. با تشکر از همنشین بهار که این نکته را بدرستی طرح و تاکید داشته است.
بهروز سورن
19.3 2011

همنشین بهار سفره هفت سین در هتل اموات‌ (خدا نکند که خدا مرده باشد...)


۱۳۸۹ اسفند ۲۶, پنجشنبه

سه سال زندان به چه جرمی؟!




بصیرنصیبی
بصیرنصیبی
.. ما از همه انسانهای آزاده،افراد وگروهها وسایت های مستقل انتظار داریم برای دفاع از ستاره وستاره ها که پشتیبانی جز مردم عادی ومصیبت دیده ندارند با ما همصدا شوند.

*3سال زندان به چه جرمی؟!!
نام مستعار «ستاره از تهران »برای سایت هایی که خارح از ایران منتشر میشود نامی آشناست من هم مرتب از او مطلب ویا ایمیل دریافت می کردم. مجله ما سینمایی است وانتشار مطالب عمومی در آن محدود است اما گاه از مطالب  ارسالی ستاره هم استفاده می کردیم . تصویر احترام آمیزی که از او در ذهنم نقش بسته چهره زنی را مجسم می کند که در جو آلوده به ارتجاع مذهبی ،استقلال خودش را حفظ کرده است. زنی حساس است اما اسیر احساسات نمی شود و نسبت به آنچه پیرامونش میگذرد واکنش نشان میدهد. اما آخوند ها حتا این زن تنها را راحت نمیگذارند پیدایش می کنند، به او اخطار می دهند، جریمه اش می کنند تهدید به زندانش می کنند ،موقتا با تضمین آزادش میگذارند اما چندی است  دردسر ها برای او بیشتر شده. دوباره پرونده اش را به جریان انداخته اند. اما ستاره کیست ؟ در باره ستاره از زبان خودش بخوانیم:
«من کیستم ؟ شاید که نقشی روی آبم
گویی که سرشار از تهی همچون حبابم
من کیستم؟ شاید زنی بر باد رفته
یا جای پای عشقهای چون سرابم
من کیستم؟ شاید غباری پشت شیشه
شاید که شعر کهنه ای در یک کتابم
من معنی ناکامی ام، تصویر رنجم
افیونی اندوه بی حد و حسابم
شاید که باغی زرد در شبهای پاییز
یا خسته ای از خویش و سر تا پا عذابم...»
 وقتی حکم دادگاهش را برایم فرستاد از او پرسیدم که آیا صلاح میداند منتشرش کنم؟ در جواب برایم یادداشت کوتاهی فرستادواجازه انتشار این یادداشت راهم داد ونوشت:
«*با درود و مهر و احترام به شما
من چهارشنبه بمحض بازگشت از دادگاه و راستش بعد از یک ساعت گریه کردن، بعد که کمی آرام شدم مطلب این خبر را نوشتم و روی وبلاگم گذاشتم و البته برای یکی دو تن از دوستانم هم فرستادم که خوشبختانه آنها به لیست ایمیلشان فرستادند
شما هم چنانچه منعکسش کنید بسیار بسیار سپاسگزار خواهم بود چراکه این درست همان چیزیست که حکومت دوست ندارد و مایل است هر بلایی دلش خواست سر مردم بیاورد و کسی نداند
من واقعا خود را فعال سیاسی نمیدانم و حتی فعال مدنی هم نمیدانم
اما بعنوان یک انسان و بعد بعنوان یک زن طی این دو سه سال هرآنچه که حق و حقوق انسانی ام بوده را نوشته و منتشر کرده بودم ...
اما متاسفانه بدلیل اینکه قبلا هم سابقهء دستگیری داشتم و مرا میشناختند خیلی زود به دردسر افتادم
حالا هم که دادگاه تجدیدنظر حکم دادگاه اول را تغییر نداده و همان سه سال را برایم تعیین کرده ایرادی ندارد
من با سربلندی به زندان خواهم رفت چرا که وقتی میبینم یک حکومت با اینهمه تشکیلات و قدرت و امکاناتش از چهارتا نامه و خاطره و مقالهء یک زن بیمار و تنها و دلشکسته اینقدر وحشت دارد و از آزادی اش میترسد این برایم غرورآفرین است
من هرآنچه نوشته بودم تصور میکنم همه جنبهء درددل و  بعد فرهنگی داشت نه سیاسی
حالا اخبار...بهرحال بولتنها و گزارشات از سایتها بوده و گزارش دروغ هم نبوده
مگر اینهمه اعدام دروغست؟
مگر اینهمه دزدی و باندبازی و فساد مالی و اخلاقی در دستگاه دروغست؟
مگر فقر دروغست؟
مگر خفقان دروغست؟
من چه دروغ و چه حرف ناحق و ناروایی نوشته بودم که مرا مجرم تلقی میکنند؟
بهرحال اگر آزادیخواهی و مطالبهء حقوق برابر زن و مرد و داشتن هوایی برای تنفس و دیدگاه مستقل غیرمذهبی جرم است ، پس من مجرم هستم و با افتخار جرمم را میپذیرم
از شما نیز بی نهایت سپاسگزارم
همواره در حق من لطف داشته اید
من مطلب را در این پست درج نموده ام»با این نشانی


سازمان های مدافع حقوق بشر کشور های غربی که تکلیفشان روشن است، اما چرا چند سازمان در داخل که خبر های مربوط به دستگیری ها ومحکومیت ها را منعکس میکنند در مورد این پرونده که حکمش هم صادر شده خبری منتشر نمی کنند؟ البته میدانم که برای رادیو هاوتلویزیون دول غربی مسئله وقتی مهم می شود که حق و حقوق خودی ها ویا همان اصلاح طلبان حکومتی رعایت نشده باشد آنوقت است که  انشاء های سوزناکی اندر دفاع ازحقوق بشر صادر می کنند .
 ستاره هم اگر وابسته که کمپین های یک میلون، دوملیون ،سه ملیون و... جریان های دوم خردادی بود ویا مرتبط با سران نظام، الان حامیان بخش خوب نظام  برای آزادیش در سازمان ملل را از پاشنه کنده بودند. اما کسی، از زنی غیر وابسته به شبه اصلاح طلبان که برایش پرونده سازی کرده اند. وبه جرم گناه نکرده 3سال زندان برایش برده اند به زبان نمی آورد،. «ستاره از تهران» تنها یک نمونه است ستاره های بسیاری در زیر آسمان غبار آلودوتیره وتار ایران در اسارت هستند اما صدایشان به گوش هیچ کس نمی رسد..
«*متن خلاصهء رای دادگاه به این شرح است:
در خصوص اتهام  اشرف علیخانی فرزند حسن با نام مستعار ستاره به شماره شناسنامه ....
، آزاد به قيد كفيل،  حسب كيفر خواست صادره دائر بر:
1-    اجتماع و تباني به قصد ارتكاب جرايم عليه امنيت ملي كشور، از طريق شركت عامدانه در اغتشاشات خياباني
2-    فعاليت تبليغي عليه نظام جمهوري اسلامي ايران از طريق ارتباط با شبكه ماهواره اي ضد انقلاب و ارسال ايميل و انتشار مطالب موهن نسبت به نظام اسلامي در فضاي مجازي، وبلاگ و تحريك ديگران به شركت در تجمعات غير قانوني و اغتشاشات و مقابله با نظام جمهوري اسلامي
3-    نگهداري و استفاده از تجهيزات دريافت از ماهواره
با عنايت به گزارشات وزارت اطلاعات و اقارير صريح متهمه و حضور فيزيكي در تجمعات غيرقانوني و ارتباط با شبكه هاي ماهواره اي ضدانقلاب و ارسال ايميلهاي متعدد و انتشار و مطالب موهن نسبت به نظام و ديگر شواهد و قرائن موجود بزهكاريش محرز است، كه با رعايت ماده 47 قانون مجازات اسلامي نامبرده مستندا" به مواد 610 و 500 قانون مجازات اسلامي و ماده 9 قانون ممنوعيت بكارگيري تجهيزات دريافت ماهواره ، در مورد اتهام رديف اول ( اجتماع و تباني به قصد ارتكاب جرايم عليه امنيت كشور) به تحمل دو سال حبس و در مورد اتهام رديف دوم ( فعاليت تبليغي عليه نظام جمهوري اسلامي ايران) به تحمل يكسال حبس و در مورد اتهام رديف سوم (نگهداري و استفاده از تجهيزات ماهواره) ضمن ضبط تجهيزات بنفع دولت، به پرداخت سه ميليون ريال جزاي نقدي محكوم مي نمايد. ايام بازداشت به استناد تبصره ماده 295 قانون آيين دادرسي كيفري كسر و محاسبه گردد.
حكم صادره حضوري و ظرف 20 روز قابل اعتراض در دادگاه تجديد نظر استان تهران است.
رييس شعبه 15 دادگاه انقلاب اسلامي
و دادرس دادگاه عمومي تهران صلواتي6/6/89»
 ما از همه انسانهای آزاده، افراد وگروهها وسایت های مستقل انتظار داریم برای دفاع از ستاره وستاره ها که پشتیبانی جز مردم عادی ومصیبت دیده ندارند با ما همصدا شوند.

۱۳۸۹ اسفند ۲۵, چهارشنبه

خاطره هفت سین نوروز


از عشق زنده باید، کز مرده هیچ ناید

دانی که کیست زنده؟ آنکو ز عشق زاید

(خدا نکند که خدا مرده باشد...)
همنشین بهار 

بیش از سه ‌دهه پیش در همین روزها در هتل اموات در اصفهان، زندانی بودم.
هتل اموات یعنی چه؟
زندانیان سیاسی به طنز به یکی از شکنجه ـ خانه های اصفهان که گویا پیش تر اصطبل اسب‌های کاشفی (از سرمایه داران اصفهان) بوده ـ هتل اموات می‌گفتند که یک معنی اش این بود که هرکس پایش به آنجا برسد دیگر آخر ـ عاقبت اش با خدا است و فاتحه اش خوانده شده...
سال ۶۰ خیلی ها در آنجا شکنجه و سر به نیست شدند.
در داخل این کمیته صحرایی (هتل اموات) راهرویی بود که هر طرفش سیزده تا سلول داشت. می‌گفتند دو تا از این سلول ها توآلت دارد و خاص کسانی است که در اثر زدن آش و لاش می‌شوند و نباید آفتابی شوند.
در زندان اصفهان برخلاف جاسوسانی جون جلال میر و...«قره ضیاء الدین» که خدمات زیادی به قاتلین زندانیان سیاسی کردند، امثال «سیف الدین شیخ سادات سامانی» که بنا و اهل شهر کرد بود و زیر شکنجه جان باخت سید فخر طاهری، اسفندیار قاسمی، قادر جرار، رمضان گرامی، دکتر امیر حیدری (اهل خاش)، علی جان پناهی، بیژن مجنون، مینا سهیلی زاده، سهیلا مصدقیان فر که زیر شکنجه کشته شد...و دهها انسان شریف دیگر جان به جانان سپردند. «قره ضیاء الدین» (علی ضیاء) که خود را تواب می‌نامید براستی سنگ تمام گذاشت و نزدیک به سیصد نفر را به تله انداخت که بسیاری از آنان شکنجه و اعدام شدند..

به این زندان بی نام و نشان که از شهر خیلی پرت بود، همه مقامات حکومتی دسترسی نداشتند و عملاً ورود به آن جز با تأئید مقامات قضایی و اطلاعات ممکن نبود.
زندان دستگرد و نیز زندان سپاه، علنی و مشخص بود اما هتل اموات نه.
البته در اصفهان، در سال ۶۰ با نظر یکی دو نفر از افراد سپاه که گرایشات اصلاح طلبانه داشتند ـ یک زندان شیک و مدرن در خانه مصادره شده یکی از اعیان برپا شده بود که البته فقط و فقط زندانیان ویژه و به قول خودشان تربیت پذیر را تحویل می‌گرفت. 
شاید آن ها می‌خواستند سبک « آنتون سمیونویچ ماکارنکو» را در کتاب «ایستوریا پی‌داگوگی‌کی» История педагогики (داستانپداگوژیکی یا قصه تعلیم و تربیت) دنبال کنند، غافل از آن که نظرگاه ماکارنکو از بنیاد متفاوت بود.
نباید از حق بگذرم که در میان کسانیکه در آن زندان شیک و پیک کار می‌کردند، تک و توک افراد درستی هم بودند که برخلاف توبه فرمایان و فقیهان حیلت آموز، کلکی در کارشان نبود و نمی‌خواستند مثلاً با پنبه سر ببرند.
در دستگاه فکری خودشان معتقد بودند زندانیان نیاز به هدایت دارند و ما باید کوتاهی های نظام را با رفتار درست جبران کنیم.
در حالیکه برخی زندانیان در سپاه اصفهان یا اماکنی چون باغ کاشفی تا حد مرگ شکنجه می‌شدند و امثال آیه الله طاهری و مرحوم خادمی، و نیز آقایان مظاهری و هدایتی و دیگر حجج گرام...کک شان هم نمی‌گزید ـ در آنجا به زندانیان اجازه می‌دادند اخبار رادیویی همه کشورهای خارجی و نیز در مواردی رادیو مجاهد را (بدون پارازیت) بشنوند و بعد می‌آمدند اخبار جمهوری اسلامی را هم می‌گذاشتند و بحث می‌کردند...
برخی نشریات مارکسیستی، روزنامه گروههای سیاسی و یا کتاب تبیین جهان (درس های مسئول اول مجاهدین) را مطالعه جمعی می‌کردند و گاهاً به زندانیان از صبح تا غروب مرخصی می‌دادند.
گویا به امثال لاجوردی راپورت می‌دهند و او به آنجا سر می‌زند و برای همیشه، در آن زندان شیک و پیک، تخته می‌شود...
***
 برگردیم به هتل اموات...
این زندان علاوه بر سلول انفرادی و نیز سلول‌های دو، سه نفره و یک سالن جمعی، (که مشرف به حیاط کوچکی بود) ـ محلی هم برای شکنجه زندانیان داشت...
لابد قسمتی هم ویژه زنان زندانی بوده که اطلاع ندارم. می‌دانم که جانباختگانی چون مهین جهانگیری خواهر دلیر الله قلی جهانگیری در باغ کاشفی زندانی بوده‌اند...
در زیرزمین این کمیته صحرایی یک قفسه قرار داشت و بازجویانی چون «مرتضی شاه مرادی» زندانیان را هنگام شکنجه وادار می‌کردند با چشم بسته به کابل ها دست بزنند و بگویند که کدام قطر کابل را می‌خواهند.
تعدادی کابل را می‌آوردند کف دست زندانی می‌گذاشتند و می‌گفتند خودت انتخاب کن. دموکراسی است و حق انتخاب کردن داری!

من به هتل اموات تبعید شده بودم اما آنجا شکنجه نشدم.
شاید چون حدود چهارصد روز در آن سلول ها بودم و از جمله به دلیل بی آفتابی به قول نگهبانان زندان رنگ صورتم مثل گچ شده بود، یک نفر آنان دلش سوخت و روزی گفت اگر کتابی بخواهی که مانعی نداشته باشد که کار دست من بدهد، بگو تا بیاورم به شرط اینکه در بند عمومی موجود باشد.
چند روز بعد «مسیح باز مصلوب» نیکوس کازانتزاکیس را که می‌خواستم آورد. عجبا که گفت اگر پرسیدند نگو کی داده، بگو همین جا بود...
من کازانتزاکیس را که همچون دکتر شریعتی همسفر تاریخ و همنشین اساطیر بود، دوست داشتم (و دارم). این سرگشته راه حق که به دنبال خدا به هر دری زد و عاقبت او را در کفر و در شکوفه درخت بادام جست، او که از مسیح و بودا و لنین و نیچه و زوربا...عبور کرده بود و هیچکدام نتوانسته بودند روح بیقرارش را آرام کنند...او که بر سنگ قبرش نوشته شده نه امیدی به کسی دارم و نه هراسی...او که جار میزد مقام عقائد پائین تر از مقام یک روح خلاقه است... ـ اکنون با کتاب مسیح باز مصلوب به سلول من آمده بود و من شاد و شنگول بودم.
خوشبختانه مدتی از تنهائی بیرون آمدم و با یک زندانی فرزانه و به راستی بزرگوار هم سلول شدم.
هنوز کتاب پیش من بود و قرار شد بار دیگر همراه او بخوانم. شب ها که چراغ ها خاموش می‌شد، وقت مناسبی بود. در سلول، سینی و لیوان و بشقاب و نمکدان و...داشتیم.
به پیشنهاد من نمکدان را از کره ای که صبحانه با مربا می‌دادند ـ پر کردیم و از نخ پتوها فتیله ساختیم و شب که می‌شد این چراغ کوچک را که مثل خورشید پر نور بود روشن می‌کردیم و زیر آن نور دوست داشتنی که از هر ماه و ستاره ای زیباتر بود، داستان مانولیوس، و سرگذشت پر ماجرای او را در مسیح باز مصلوب می‌خواندیم.
(مانولیوس، نام قهرمان کتاب مسیح باز مصلوب است، چوپان فقیری که رو در روی ستمگران، یعنی گرگ و روباه و موش زمانه خویش می‌ایستد)

داستان را که می‌خواندیم یک جا گریه ام گرفت. برای مانولیوس که سمبل همه رنجدیدگان میهنم نیز، بود. همو که نامش بر برف نوشته بود و خورشید ذوبش کرد و آب آن را با خود برد...
برای مظلومیت او که همه، با اینکه می‌دانستند بر حق است، تنهایش گذاشتند...بلند بلند گریستم.
دوستم خندید و گفت:
بابا جون این قصه است، می‌دونی قصه است، مَتل است. واقعی نیست که گریه می‌کنی...
البته فوری گفت: نه، تو حق داری...همه جا پر از مانولیوس و نیز کشیش ها و تاجران کثافت و بی مقدار است که با قیصر می‌سازند و خدا را هم به بازی می‌گیرند...همین الآن این «رحمان شجاعی» یا «مهرداد آغر» که آش و لاش شان کرده‌اند نعل بالنعل مانولیوس هستند...
امثال آیه الله[...] و این کرباسچی بی پدر و... که مدتها در اصفهان استاندار بوده و معنی طلم و ستم را خوب می‌فهمد هم، دشمنان مانولیوس هستند. و بعد جوش آورد، آمپرش بالا رفت و فحش داد :
خار مادر ق... ها. بی همه چیزا...
خواهش کردم فحش نده، در شأن ما نیست. داد زد پس اشک ریختن خوب است؟
به قول همین کازانتزاکیس در میان گرگ ها اگر گوسفند باشیم ما را می‌درند...
گفتم اشک در برابر سختی ها و ستمگران ذلت است، اما اشک من و تو، آه مظلوم است و آه مظلوم که هیچ ظالمی نمی‌تواند روبرویش بایستد و رسوا نشود ـ به آسمان می‌رود. گفت باباجون کدوم آسمون؟ والله تو خیلی رومانتیکی...

آن روزهای خوب گذشت و آن دوست فرزانه و بینا را که با شعر و ترانه مونس بود، از پیشم بردند و باز، تک و تنها شدم.
هنوز هم بعد از ربع قرن یاد او هستم...چه صدای زیبائی داشت.
روزهای بعد در سلول بغلی یکی دم و دقیقه در می‌زد و برادر برادر از زبانش نمی‌افتاد. در را که باز می‌کردند بلند می‌پرسید:
«برادر غسل چه جوری می‌کنن؟ من جنوب شدم...» و، پاسدار مربوطه هم به تفصیل شرح می‌داد که غسل دو نوع داریم ترتیبی و ارتماسی...

کلافه شده بود که آخه این چه سئوالاتی است. آنقدر مسخره می‌آمد که گفتم بابا لابد خودشون دارند ما را فیلم می‌کنند. اما یکی دو روز بعد در صف توالت شنیدم همان زندانی سئوالات مشابه می‌کند. دلم می‌خواست چشمبند نداشتیم و با نگاهم او را ورانداز می‌کردم... 
دست بر قضا روز بعد اشتباهاً او را به سلول من آوردند. از صدایش شناختم. بعد از سلام و علیک با مهر و ملایمت پرسیدم مرد حسابی این چه سئوالاتی است که هر روز هر نگهبانی که عوض می‌شود می‌پرسی؟ چشمکی زد و گفت عمدی این کارا می‌کنم.
پرسیدم که چی؟ گفت خرشون می‌کنم بلکه آزادم کنند.

دَمغ شدم و گفتم همین جا هم میشه آزاده بود. ببین غسل اصلاً یعنی شستشو و پاکی، امّا تو با این سئوالات فضا را آلوده و کثیف می‌کنی. آیا در صف توالت زندانیانی را ندیده ای که از شدت شکنجه، دیالیز شده‌اند؟ لطفاً از این سلول، این سئوالات را نپرس. به قول علی بن ابیطالب همین بس برای انسان که قدر خودش را نشناسد.
زود او را بردند. از شاهین شهر اصفهان بود و در رابطه با مجاهدین دستگیر شده بود. البته از همان شاهین شهر، امثال رحمان شجاعی دلیر و بُرنا هم بودند. کسانیکه گرچه شکنجه گران به آن ها فحش می‌دادند، گرچه زیر فشارهای طاقت فرسا بخش اعظم اطلاعات شان را می‌گرفتند، اما در برابر آرامش و وقارشان لنگ می‌انداختند.
از فدائیان:
· اسفندیار قاسمی معلم با احساس خوزستانی و نیز قادر جرّار، آن انسان شریف (که با موج قتل عام سال ۶۷ اعدام شدند)
از مجاهدین:
· مهرداد (محمد رضا) آغر
· جعفر قنبری کرمانی
· برادری اهل سبزوار [...]
· رحمان شجاعی که به عمرم ندیده ام کسی اندازه او شکنجه شده باشد،
· فرخزاد اتراک (علی) که روحی از آتش داشت.
از آرمان مستضعفین:
· برادران طباطبایی ـ از جمله زندانیان هتل اموات بودند که اعدام شدند. اهل قمشه (شهرضا) بودند.
 کسان دیگری هم از این زندان اعدام شده‌اند اما اطلاع دقیق ندارم.
فرخزاد و رحمان را دیده بودم. ماه بودند. ماه...
ای جان به فدای آنکه پیش دشمن تسلیم نمود جان و تسلیم نشد

ناگفته نماند پدر طباطبایی های شهید نیز روزی که بر سر مزارشان رفت، دّق کرد و همانجا به خاک افتاد. نام برادر کوچک طباطبایی ها محسن بود...چه انسان های نازنینی. دائم ترانه شمع شبانه را می‌خواندند
***
و اما آنچه مرا به یاد آن روزها انداخت خاطره هفت سین نوروز است.
می‌دانستم سین‌ها باید پارسی باشد، با بند واژهٔ «س» آغاز شود، ریشهٔ گیاهی داشته باشد، خوردنی باشد و
اسم مرکب نباشد. (یعنی نام آنها از واژههای ترکیبی مانند سبزی پلو، سیر ترشی، سیب زمینی و مانند آنها ساخته نشده باشد.)
می‌دانستم که در میان میلیونها واژه‌های پارسی، نمیتوان هشتمی را برای هفت سین‌های آشنای نوروزی پیدا کرد که دارای پنج ویژگی فوق باشند.
سعی کردم سخت نگیرم و از ویژگیهای مشخص هفت سین بگذرم ولی به هر قیمت شده در سلول زندان، یک «هفت سین نوروز» جور کنم.
گاه و گدار از ملاقاتی ها میوه می‌گرفتند و من هم یک سیب داشتم، سکه هم داشتم، علف کوچکی را هم از گوشه دیوار پیدا کرده بودم که بشود سبزی. از سماق و سمنو و سرکه و سنجد خبری نبود.
در سلول حبه قند داشتم و به خودم گفتم چهار تا حبه قند می‌گذارم به نیّت سرکه و سمنو و سنجد و سیر...راضی نشدم.
 تلاش کردم با تکه های پارچه، به حبه های قند، لباس سنجد و سیر بپوشم.
موفق شدم از خمیر نان و آب دهنم کمی چسب درست کنم، سپس با دندان تکه زردرنگی از زیرپوشم را کندم و به یکی از حبه های قند چسباندم. شد سنجد.
 چند حبه قند را هم دور تکه سپیدی پیچیدم تا شبیه سیر بشود و شد. از خیر آینه ماینه هم گذشتم.
حالا ۵ تا سین دارم و مانده بودم با سمنو و سرکه چه کنم...
سال به زودی تحویل می‌شد و من دستپاچه شده بودم. همین جور الکی با دست هایم سر و رویم را مرتب کردم. اشک در چشمم و لبخند بر لبم با هم حرف می‌زدند...
زود آنچه را داشتم در سینی گذاشتم و با خودم گفتم سینی خودش با سین شروع شده و خود سلول هم یک سین... پس ۷ سین را دارم...
سیب. سبزی. سکه. سنجد. سیر. سینی و سلول
در حالیکه هم می‌خندیدم هم می‌گریستم این شعر مولوی را زمزمه می‌کردم :
از عشق زنده باید، کز مرده هیچ ناید
دانی که کیست زنده؟ آنکو ز عشق زاید

از ستم بیزار بودم و در نبرد بین تاریکی و نور، کنار گود ایستادن را نمی‌پسندیدم، تن به پذیرش هیچ پاداشی (هیچ پاداشی) نداده و به هنگام نیاز بزرگ نمی‌ترسیدم از اینکه حتی به خدا، به آن دوست که نزدیک تر از من به من است و به سرای جنت اش هم نه بگویم.
او برایم، نه مخلوق ذهن، نه روح این جهان بی روح، نه توجیه گر شقاوت و اسارت و ازخود بیگانگی ـ بلکه همدم، همنشین، بهار، راز رازها و قانونمندی قانونمندی ها بود.
به خودم می‌گفتم اگر دست خدا از آستین قانونمندی ها بیرون می‌آید ـ پس چرا حاصل آن همه فداکاری باید این حکومت سیاه باشد؟

از مشروطیت به این سو کدامین روز بوده که سیاوشی به خاک نیافتاده و ابراهیمی در آتش نرفته است؟ آیا برآیند آنهمه جانفشانی، حکومت تزویر و ریا است؟ آیا مردم فداکار و فرهیخته ایران، شایسته چنین حکومتی بودند که از پستان دین شیر دنیا می‌دوشد؟ آخر این چه قانونمندی است؟ چرا همه چیز وارونه است؟ چرا «ماهی ها حوض شان بی آب است»؟
دلم نمی‌خواست مثل شاعر شیراز بگویم
حافظ اسرار الهی کس نمی‌داند خموش.

*** 
وقت تحویل، باران سئوال بر من می‌بارید... 
اگر دست خدا از آستین قانونمندی ها بیرون می‌آید ـ پس چرا حاصل آن همه فداکاری باید این حکومت سیاه باشد؟ اگر هم دست خدا از آستین توده ها بیرون می‌آید که آنها در بند گرفتاری های زندگی، اسیر و ابیرند و عملاً راه به جائی نمی‌برند، جیک بزنند سر و کارشان با کرام الکاتبین است...
ای خدای صبور و غیور که بی شمشیر کشتن، کار توست، کی می‌گذرد این روزهای تلخ تر از زهر؟
کاسه صبر ما لبریز شده،
ای خدای حّی و قیوّم نگاه کن...
همه تباهی، همه سیاهی، مگر شب ما سحر ندارد؟
خدایا اگر کری، که بگو...
لابد محوّل الحول و الاحوال یعنی آنکه باید بجنبد و روز و روزگار را دگرگون کند ـ خود ما هستیم.
آیه ۱۱ سوره رعد که
إِنَّ اللّهَ لاَ یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یغَیرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ (خدا سرنوشت هیچ ملتی را تا خود عوض نشوند، تغییر نمى دهد) ـ با من دعوا می‌کرد و به چالشم می‌گرفت...

کفرگوئی را کنار گذاشتم و به خودم هی زدم:
صبور باش و حوصله کن، تیغ حلم از تیغ آهن تیزتر است.
گر دردی از او بردی، صد خنده به درمان کن
ور زخمی از او بردی، صد طعنه به مرهم زن
خون یک نیایشگر در رگ هایم می‌دوید، به خودم هی زدم که زندگی هست، همیشه بوده و خواهد بود و این یعنی خدا...تمام کن دیگه،
بسّه... بهار در راه است.
سال نو دَر زد و یکراست آمد توی سلول... بازجو نبود که حتی از شنیدن صدای پایش می‌لرزیدیم. صدای پای بهار بود و بهار زیبا، نه یکدستی می‌زد و نه شلاق داشت...

بهار دَر زد و یکراست آمد توی سلول. نگفت آهای زندانی چشمبندت را ببند و رو به دیوار بایست. 
آمد توی سلول و همنشین ام شد.
در این بهار به همنشین نیاز داشتم. پوک ترین گردو نیز دوست دارد بشکنندش، من که پوسته خشک همان گردو هم نبودم.
***
با اینکه تن و زمین را به رویاروئی ملکوت و آسمان کشیده بودم، با اینکه به زمین وفادار بودم و از کودکی با کسانیکه از امیدهای ابَر زمینی سخن می‌گفتند میانه ای نداشتم ـ زمزمه کردم:
یا مقلب القلوب والابصار؛ 
یا مدبر الیل و النهار؛
یا محول الحول و الاحوال
حول حالنا الی احسن الحال
ای که در دلها و دیدگان ولوله می‌اندازی و انقلاب می‌کنی، ای دگرگون کننده روز و روزگاران،...شام تار ما را سحر کن
ولی خدا گوشش بدهکار نبود و سالهای سال است که نیست... اصلاً سایه اش سنگین شده...
دوست ندارم قول «کافکا» را بپذیرم گه گفت: همه چیز وهم است.
هیچ چیز عبث و بیهوده نیست. هیچ چیز، اما شاید تمام اهداف و آرمان‌هایی که فراتر از بشرند، باید از بین بروند یا از بین رفته‌اند و بشر خود باید معنای زندگی‌اش را بسازد...

باید در این شب تیره و تار که دم به دم بیشتر در تاریکی فرو می‌پیچد، برخیزد و خودش، خود خودش فانوس ها را روشن کند. خدا رفته مرخصی.
می‌دانم که «در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد» اما در این شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هائل، خدا کجاست؟ حّی و حاضر است؟ او هست اما ما کوریم؟ هر جا که باشیم هست؟ در جائی نیست جز همه جا؟...مگر قرار نبود از رگ گردن هم به ما نزدیک تر باشد؟ اما می‌بینیم که غیب اش زده‌است.
شاید در شرایطی که الهه تکامل چاره ای ندارد جز آنکه شراب خود را در کاسه سر شهیدان بنوشد، خدا در زیر تعزیر این زمانه پر نیرنگ، جان داده و ما او را کشته ایم... شاید به قول نیچه، خدا مرده‌است...
*** 
خدا نکند که خدا مرده باشد...

همنشین بهار